Met een brochure waarin drie boerinnen hun persoonlijke verhaal delen, vraagt Alma Frederiks aandacht voor de sociaal-emotionele impact van gebiedsprocessen. Ze overhandigde de brochure aan Harold Zoet in Westervoort en sloot haar betoog af met een krachtige boodschap van één van de geïnterviewde boerinnen: “Geef ondernemers de ruimte en vertrouwen. Neem als beleidsmakers en politici verantwoordelijkheid en durf buiten de lijntjes te denken!’’
Voorafgaand aan de LTO-regiovergadering bood Alma Frederiks de brochure: Boeren in transitie – De emotionele impact van gebiedsprocessen aan gedeputeerde Harold Zoet aan. Hierin zijn persoonlijke verhalen opgetekend van drie boerinnen die wonen en werken in de uiterwaarden van de IJssel tussen Ellecom, De Steeg en Doesburg. ‘’Tot voor kort woonde en werkte ik zelf ook in dit gebied. Samen met mijn man Erik runden we hier al vijf generaties lang een melkveebedrijf,’’ vertelt Alma Frederiks.
Achtergrond van dit gebiedsproces
In 2019 werd Alma, een voormalig melkveehoudster en LTO-bestuurder, gevraagd deel te nemen aan de projectgroep MIRT (Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport) om mee te denken in dit gebiedsproces. Dit project bracht in kaart welke ambities en opgaven er waren, naast de destijds geldende stikstofopgaven van de Rijksoverheid. Hoewel de economische en ruimtelijke aspecten veel aandacht kregen, was er minder aandacht voor de sociale en psychologische impact op agrarische ondernemers en hun gezinnen.
Om deze effecten beter te begrijpen, nam Alma contact op met de provincie en TABOER. De provincie financierde dit initiatief, terwijl TABOER de benodigde menskracht beschikbaar stelde. De focus lag op de impact op vrouwen omdat hun rol en perspectief binnen het gezin en bedrijf vaak minder zichtbaar is in dit proces.
‘Zelf geloof ik in de kracht van verhalen, waarin mensen zich kunnen herkennen of erkenning vinden. Vanuit die beleving is dit idee ontstaan,’ merkt Alma op.
Drie van de twaalf vrouwen die op agrarische bedrijven in het gebied wonen, zijn uitgebreid geïnterviewd. Hun verhalen, samen met de daaruit voortvloeiende aanbevelingen voor politiek en beleidsmakers, zijn gebundeld in een brochure die gratis te downloaden is op onze website.
Stoere vrouwen aan het woord
Tijdens de openhartige interviews deelden de vrouwen hun ervaringen en gevoelens over de voortdurende onzekerheid en plannenmakerij van buitenaf. Thema’s als frustratie, boosheid, het gevoel van ongewenst te zijn en een gebrek aan invloed kwamen veelvuldig naar voren. “Ook het wantrouwen richting de overheid werd herhaaldelijk benoemd door deze stoere vrouwen,” merkt Alma op. “Het is natuurlijk niet eenvoudig om in het openbaar te vertellen wat dit proces met jou en jouw gezin doet.”
Tegelijkertijd spraken de vrouwen met trots over hun bedrijf en gezin. Ze vertelden over het plezier dat ze beleven aan het werken op de boerderij, met de dieren, op deze prachtige plek in de uiterwaarden. “Zelf geloof ik in de kracht van verhalen. Vandaar dat we ook gekozen hebben voor deze aanpak: drie verschillende verhalen, waarin mensen zich kunnen herkennen of erkenning vinden. Dat werkt verbindend.’’
Drie boerinnen aan het woord:
Maaike Kuiper: ‘Deze manier van ondernemen past echt bij ons’
Na tien jaar studeren en wonen in Nijmegen keerden Maaike en Joël in 2018 terug naar de boerderij van Maaikes ouders in Ellecom. Ondanks de onrust en onzekerheid in de sector en de regio ziet Maaike volop kansen om hier hun biologische koers voort te zetten op deze bijzondere locatie.
Lees meer>>
Yvonne van Beek: ‘Wij blijven ons richten op onze passie ‘ondernemen”
Met 2 potentiële bedrijfsopvolgers in huis blijft de familie van Beek zich richten op de toekomst. ‘Jaren hebben we hier gebouwd aan een toekomstbestendig melkveebedrijf waar natuur en landbouw goed samengaan,’ merkt Yvonne op. Dit blijven ze doen, ondanks de onzekerheid.
Lees meer>>
Annemarie Uenk: ‘Het voelt soms of er geen ruimte meer is voor boeren in Nederland’
“Nu onze zoon heeft gekozen voor een agrarische opleiding, willen we hem graag de mogelijkheid bieden om later zelf te beslissen of hij het bedrijf wil voortzetten,” zegt Annemarie. Echter, de onzekerheden in dit gebied heeft zeker voor slapeloze nachten gezorgd.
Lees meer>>
Oproep tot actie
Op basis van deze gesprekken zijn vijftien aanbevelingen geformuleerd voor politiek en beleid. Met het aanbieden van de brochure hoopt Alma dat deze krachtige verhalen en aanbevelingen niet alleen worden gehoord, maar ook daadwerkelijk tot actie leiden. Harold Zoet gaf direct het goede voorbeeld en nam zes brochures mee voor zijn collega’s in het provinciehuis.
Download
Download hier de brochure: Boeren in transitie – De emotionele impact van gebiedsprocessen.
Zit je midden in een gebiedsproces, ben je piekbelaster en/ of maak je je zorgen over de toekomst van jouw bedrijf? Praat erover met mensen in je directe omgeving of neem contact op met TABOER.