De hulplijn TABOER blijft hard nodig voor boeren en tuinders die worstelen met mentale zorgen, zo blijkt uit een recente enquête. Weekblad Boerderij kopte: “Hulplijn voor tobbende boeren blijft nodig”, naar aanleiding van het onderzoek in opdracht van TABOER. Volgens projectleider communicatie Esther Reinders is het essentieel dat agrariërs met hun zorgen ergens terechtkunnen, zeker nu recente juridische uitspraken, zoals die van Greenpeace, extra druk op de sector zetten.
Bijna de helft van de boeren heeft mentale zorgen blijkt uit een enquête van TABOER onder 300 boeren in het werkgebied van LTO Noord. Van de ondervraagden heeft 14% veel zorgen en 33% enigszins mentale klachten. De belangrijkste stressfactoren onder boeren zijn wet- en regelgeving (42%), onzekerheid over de toekomst (31%) en eisen of wensen vanuit de maatschappij (28%). Daarnaast kampt één op de vijf ondervraagden met financiële zorgen.
De cijfers sluiten aan bij de landelijke trends, zo blijkt uit gegevens van het RIVM en het CBS. Van alle Nederlanders van achttien jaar en ouder had 43% de afgelopen tijd last van angst- of depressiegevoelens. Oorzaken zijn onder meer terug te voeren op de verharding in de samenleving, het veranderende klimaat en een toenemende prestatiedruk.
Volgens Esther Reinders, die op de website van Boerderij reageert, is het lastig te zeggen hoe stevig deze uitkomsten van de enquête zijn. Er zijn immers geen cijfers van voorgaande jaren om mee te vergelijken. “En we moeten ook zo eerlijk zijn om te zeggen dat mensen die niks met het onderwerp hebben, de enquête waarschijnlijk niet hebben ingevuld. Het is dus niet te zeggen of de uitkomsten betrekking hebben op de gehele agrarische sector.”
“Evengoed schrokken we van de uitkomsten. Die 14% vinden we echt opzienbarend veel. We wisten wel dat er veel boeren met zorgen rondlopen, maar dat het er zoveel zijn, dat heeft ons toch verrast.”
Meeste boeren redden zich prima
Het goede nieuws is dat 53% van de mensen die de enquête invulden, aangaf nauwelijks tot geen mentale zorgen te hebben. Meer dan de helft dus. Reinders: “Het is goed om ook dat te benoemen. Er zijn gelukkig ook nog heel veel boeren die zichzelf goed redden. Wellicht hebben zij zelf een uitlaatklep gevonden waardoor alles waarmee ze te maken krijgen niet leidt tot mentale zorgen.”
Dat linksom of rechtsom een uitlaatklep nodig is, staat wat LTO-Noord betreft als een paal boven water. Reinders: “We weten met elkaar dat de transitie van de landbouw nog niet voorbij is. Veel boeren zullen nog met moeilijke situaties te maken krijgen. Velen zijn behoorlijk veerkrachtig. Maar dat geldt niet voor iedereen. TABOER is er om iedereen bij te staan die hulp kan gebruiken, maar het lastig vindt om erover te beginnen.”
Niet alleen PAS-melders
Esther nuanceert het beeld dat iedereen die contact opneemt met TABOER kampt met de bekende problematiek als mestafzet, PAS-vergunningen of stoppersregelingen. De vragen zijn veel diverser. Er bellen bijvoorbeeld ook vrouwen die het lastig vinden dat ze geen eigen inkomen meer hebben sinds ze hun baan opzegden om op het bedrijf mee te werken. Reinders: “Ze zien vriendinnen die van hun eigen geld leuke dingen doen. Dat zouden zij ook graag willen, maar elke verdiende cent gaat naar het bedrijf. Ze willen weten hoe ze daarmee om kunnen gaan.”
Waar de bezorgdheid ook over gaat, voor de aanpak ervan is het niet altijd per se nodig om de hulplijn van TABOER te bellen. “Dat mag natuurlijk altijd, maar je kunt ook aan de slag met de informatie op de website. De ervaringsverhalen worden bijvoorbeeld enorm goed gelezen. Mensen denken dan: o, hij of zij heeft dat ook, ik ben niet de enige. Dat kan opluchten. Wat ook kan helpen, is dat je die verhalen eens aan je partner laat lezen. Of dat je eens voorstelt om samen de podcast te luisteren en het er na afloop over te hebben.”
Zorgen opkroppen
Reinders doelt hierbij op vrouwen die bellen voor hun man die liever de stal induikt dan zijn zorgen op tafel te leggen. Uit de enquête blijkt dat 45% dit moeilijk vindt. Schaamte, angst en onmacht spelen hierbij een rol. Liever proberen ze zelf hun problemen op te oplossen dan dat ze hulp zoeken. Het is een aanpak waar boeren bekend om zijn: het zijn werkers, geen praters. Zorgen opkroppen kan echter leiden tot allerlei klachten, van slapeloosheid tot een kort lontje en geen overzicht meer hebben. Een uitsplitsing naar klachten is niet gemaakt bij het onderzoek van TABOER. Dat was ook niet de opzet. Die was om uit te zoeken of het platform in een behoefte voorziet. Volgens de verschillende partners is dat overduidelijk het geval. Reinders: “We blijven er dus mee doorgaan.”
Lees hier het artikel op de website van Boerderij
Maak je je zorgen over de toekomst van jouw bedrijf? Denk je na over een bedrijfsbeëindiging? Of zie je het even niet meer zitten? Praat erover met mensen in jouw omgeving of neem contact op met TABOER.