Leven en werken op een boerderij is uniek, maar brengt ook uitdagingen met zich mee – zeker als je partner een andere achtergrond heeft. Hoe ga je om met de loyaliteit en verantwoordelijkheden richting het familiebedrijf? Hoe bewaak je de balans tussen werk en privé? Hoe ga je om met familieverwachtingen en bedrijfsopvolging? Tijdens het webinar ‘Als je met een boer(in) trouwt…’ gingen experts en een ervaringsdeskundige dieper in op deze thema’s en gaven tips en adviezen.
Meer dan 300 deelnemers volgden dit interactieve webinar, waarin relatiecoach Angela Nijbroek (Hogenkamp Agrarische Coaching) en contextueel therapeut Ab van der Ham (Ab Fijn) waardevolle inzichten en praktische tips deelden. Communicatie, samenwerken en het omgaan met spanningen binnen een boerenbedrijf stonden centraal. Ook de invloed van (schoon)ouders en de dynamiek binnen familiebedrijven kwamen uitgebreid aan bod.
Persoonlijk verhaal van ex-veehouder Guido Habets
‘Als mensen praten, kunnen ze geholpen worden,’ is een belangrijk les volgens Guido.
Ex-veehouder Guido Habets deelde zijn persoonlijke verhaal: hij startte een bedrijf in Frankrijk, leerde daar zijn vrouw kennen, maar bleef uiteindelijk alleen achter toen zijn relatie stukliep. Zijn ex-vrouw vertrok met hun kinderen naar Nederland. Inmiddels zet hij zich als vrijwilliger bij Zorg om Boer en Tuinder (ZOB) in om anderen te helpen. Zijn belangrijkste les? “Als mensen praten, kunnen ze geholpen worden. Je kunt wel naar iemands hoofd kijken, maar niet erin.”
Belangrijkste thema: Communicatie
Een terugkerend thema was het belang van communicatie. Verwachtingen uitspreken, open gesprekken voeren en elkaar écht horen maken het verschil in zowel relaties als bedrijfsvoering.
”Het is belangrijk om samen afspraken te maken over hoe je dingen aanpakt. Bijvoorbeeld de zorg voor de kinderen. Dit werkt alleen goed als je met elkaar blijft praten.” merkt Angela Nijbroek op.
Angela Nijbroek sprak over het rollenpatroon binnen een boerenbedrijf. “Als mensen net een relatie hebben, hebben ze meer tijd voor elkaar. Elke grote verandering in je leven heeft invloed op je relatie. Het is belangrijk samen af te spreken hoe je dingen gaat aanpakken. Samen de zorg voor de kinderen, bijvoorbeeld. Dat werkt alleen als je goed met elkaar blijft praten. Niemand is helderziend. Als je het bespreekbaar maakt, kun je er samen naar kijken en een oplossing zoeken.’’
Balans vinden en opvolging binnen het familiebedrijf
Ab van der Ham sprak over de complexiteit van loyaliteit binnen een familiebedrijf, waarin de band met het bedrijf soms zwaarder weegt dan de relatie met een partner. “Geen enkele bedrijfsopvolger wil horen: “Je luistert alleen maar naar je vader.” Dit kan namelijk betekenen dat de partner zich niet gehoord voelt en de erkenning mist die hij of zij verdient. Tegelijkertijd betekent het ook dat de vader de opvolger niet volledig vrijlaat in zijn keuzes, maar loyaliteit afdwingt –vaak omdat hij dit zelf ook zo heeft geleerd van zijn vader.’’
‘Er moet ruimte zijn voor de nieuwe generatie om op hun manier het bedrijf te runnen,’ merkt Ab van der Ham op.
Een loyaliteitsconflict voelt als een onmogelijke keuze: kiezen voor de een betekent de ander afwijzen. Dit kan leiden tot gevoelens van machteloosheid en eenzaamheid, en afhankelijk van iemands karakter zelfs tot burn-out of depressieve gedachten. Zonder ingrijpen herhaalt dit patroon zich in de volgende generatie, wat zorgt voor een vicieuze cirkel van onrecht binnen de familie. Ab: “Ik noem dit de roulerende rekening. Ouders doen hun uiterste best om hun kinderen voor te bereiden op het volwassen leven, maar het is belangrijk dat zij niet blijven bemoeien met de volwassen keuzes. Dit probleem is vooral groot probleem in agrarische gezinnen, waar je altijd dicht op elkaar leeft en werkt. Er moet ruimte zijn voor de nieuwe generatie om het bedrijf op hun eigen manier te runnen.”
Belangrijkste inzichten uit het webinar:
- Communicatie is de sleutel
Een gezonde relatie én een succesvol boerenbedrijf vragen om open en eerlijke gesprekken. Bespreek verwachtingen over werk, gezinsleven en de toekomst. Wacht niet af, maar stel vragen en luister naar elkaar.
- Balans tussen werk en privé
Een boerderij stopt nooit, maar dat betekent niet dat jij ook altijd ‘aan’ moet staan. Plan samen vrije momenten en zorg ervoor dat je ook buiten het bedrijf tijd met elkaar doorbrengt. Een weekendje weg of een middag van het erf af kan al veel verschil maken.
- Duidelijke afspraken over bedrijfsopvolging
Binnen familiebedrijven spelen emoties en loyaliteit een grote rol. De nieuwe generatie moet de ruimte krijgen om op hun eigen manier te ondernemen, terwijl de oudere generatie het vertrouwen moet hebben om los te laten. Het in kaart brengen van ieders wensen, zorgen en verwachting helpt om conflicten te voorkomen.
- Verdeling van taken en verantwoordelijkheden
Zorg ervoor dat niet alles op de schouders van één persoon terechtkomt. Bespreek samen financiën, investeringen en dagelijkse taken. Vier successen en sta stil bij belangrijke momenten.
- Hulp inschakelen is geen zwakte, maar een kracht
Loopt de communicatie vast of zijn er spanningen binnen de familie? Schakel op tijd een coach of adviseur in. Soms kan een frisse blik helpen om de harmonie te herstellen en samen vooruit te kijken.
Kijk het webinar hier terug
Wil jij praktische adviezen en inspirerende verhalen horen twee experts en een ervaringsdeskundige? Kijk het webinar nu terug:
Heb jij naar aanleiding van dit webinar behoefte aan een luisterend oor? Neem gerust contact op met medewerkers van TABOER! Ze helpen je graag verder.