Ex-melkveehouder Jeroen van Nostrum in Oirschot mist nog elke dag zijn koeien. ‘’Als ik morgen opnieuw zou kunnen beginnen met melkvee, dan deed ik dat meteen,’’ zegt hij. Tot september 2020 runde hij zijn melkveebedrijf, maar vanwege gezondheidsredenen zag hij geen andere uitweg dan te stoppen. Zijn belangrijkste boodschap voor collega-boeren: neem de tijd voor zo’n ingrijpend besluit.
‘’De beslissing om te stoppen heb ik samen met mijn gezin in drie maanden tijd genomen,’’ vertelt Jeroen. ‘’Achteraf gezien ging dat allemaal veel te snel. We hebben te weinig tijd genomen om alles te overdenken, te verwerken en af te wegen.’’ De toenemende fysieke klachten maakten stoppen op dat moment de enige logische keuze.
200% melkveehouder
Jeroen vertelt over zijn achtergrond. Al van jongs af aan wist hij zeker dat hij melkveehouder wilde worden. Zijn liefde voor dieren en passie voor fokkerij komen voortdurend terug in zijn verhaal. “Ik was 200% melkveehouder,’’ zegt hij met een twinkeling in zijn ogen.
‘Ik hield van het leven als melkveehouder: het ritme, de verantwoordelijkheid en vooral de zorg voor mijn koeien.’
Na de LAS, MAS en de praktijkschool in Horst ging Jeroen aan de slag op het melkveebedrijf van zijn ouders in Oirschot. Met 55 melkkoeien en bijbehorend jongvee begon hij vol enthousiasme. Hij was pas 21 jaar oud toen zijn vader plotseling overleed. ‘’Ik was net van school, zonder ervaring in het zelfstandig runnen van een bedrijf, en stond er ineens alleen voor. Toch had ik het snel onder de knie. Ik hield van mijn leven als melkveehouder: het ritme van 2 keer per dag melken, de verantwoordelijkheid, het buiten werken en vooral de zorg voor mijn koeien.’’ Hij breidde het bedrijf uit met een nieuwe stal voor 140 melkkoeien. Helaas heeft deze stal nooit helemaal vol gestaan.
Grote klap door bedrijfsongeval
In 2017 veranderde alles. Tijdens een bedrijfsongeval kreeg Jeroen een ploeg op zijn been. Zijn scheen- en kuitbeen waren op meerdere plekken gebroken en hij kreeg te maken met een compartimentsyndroom. Een langdurig revalidatieproces volgde. Toen de vooruitgang uitbleef, werd verder onderzoek gedaan. Uiteindelijk kreeg hij de diagnose HSP, ook wel de ziekte van Strümpell genoemd. Dit is een erfelijke aandoening, waarbij een zenuwbaan in het ruggenmerg minder goed functioneert. Dit leidt langzaam tot toenemende stijfheid en spasticiteit in beide benen, waardoor bewegen steeds moeilijker wordt. ‘’Deze diagnose was een klap in mijn gezicht,’’ zegt Jeroen. In eerste instantie stak hij zijn kop in het zand. Hij ging gewoon door met zijn bedrijf met hulp van familie en bedrijfshulp. Maar het zware fysieke werk eiste zijn tol en zijn gezondheid ging verder achteruit. Zijn artsen adviseerde hem om te stoppen.
Automatiseren van bedrijfsvoering
‘Ik zag iemand met rugklachten stoppen met een melkrobot, terwijl ik hoopte dat zo’n robot mijn redding zou zijn. Toen wist ik: dit is geen oplossing.’
Jeroen probeerde eerst nog het werk zoveel mogelijk te automatiseren. Hij geloofde dat een melkrobot zijn werk zou kunnen verlichten. Tijdens zijn zoektocht naar een tweedehands robot kwam hij in contact met een melkveehouder die, vanwege rugklachten, zijn bedrijf juist móést beëindigen, ondanks het gebruik van een melkrobot. “Dat was voor mij het moment om de knoop door te hakken,” vertelt Jeroen.
Loslaten en opnieuw beginnen
Na het bezoek gingen Jeroen en zijn vrouw Ellen en hun twee jonge dochters serieus nadenken over de toekomst. Binnen drie maanden namen ze de beslissing en werden de koeien opgehaald. ‘’Achteraf gezien ging dat veel te snel,’’ vertelt Jeroen. Toen de koeien vertrokken, heb ik gehuild. Er zijn verschillende foto’s waarop ik huilend op de rug van een koe lig.’’
‘Ik was binnen drie maanden gestopt, maar had nog geen plan. Maandenlang heb ik gezocht naar een nieuwe invulling van mijn dagen.’
En toen was het stil in de stal. De eerste maanden kwam Jeroen er niet. ‘’Ik miste mijn koeien en de regelmaat van het werk enorm. Mijn zaterdaghulp heeft toen de stal schoongemaakt. Dat heeft hij fantastisch gedaan,” zegt hij dankbaar. “Zelf had ik het toen zowel lichamelijk als mentaal zwaar. Ik was gestopt, maar had nog geen plan. Maandenlang heb ik gezocht naar een nieuwe invulling van mijn dagen.”
Eerst wilde hij zich verhuren als loonwerker met kraan en trekker. Later werkte hij enkele maanden bij een grondverzetbedrijf, maar vond daar zijn draai niet. Uiteindelijk startte hij met 25 hectare akkerbouw. Nu teelt hij miscanthus, uien, aardappelen, maïs en gras.
Als melkveehouder werkte hij 80 à 90 uur per week. Nu is dat zo’n 40 uur. Die extra tijd probeert hij zinvol in te vullen en zich maatschappelijk nuttig te maken. “Eerst was ik alleen bezig met mijn koeien. Nu het vee weg is, zijn mijn oogkleppen afgevallen en zie ik wat er allemaal echt om me heen gebeurt.’’ Inmiddels is hij actief in de politiek als statenlid in Noord-Brabant.
Kansen blijven zien
Zo gedreven als hij vroeger was als melkveehouder, zo vasthoudend is hij nu als ondernemer. Hij heeft verschillende initiatieven ontplooit, zoals het opzetten van een krokodillen-farm en het aanleggen van een oefenschietbaan op zijn erf voor faunabeheerders. Innovatieve ideeën, maar ze liepen stuk op beleid- en regelgeving.
‘Mooie en nieuwe ontwikkelingen zie ik nu in de teelt en verwerking van miscanthus. Daar krijg ik echt energie van.’
In de teelt en verwerking van miscanthus, een gewas dat kan dienen als duurzaam alternatief voor plastic, ziet hij wel toekomst. ‘’Er zijn mooie nieuwe ontwikkelingen op dit gebied,‘’ zegt hij enthousiast. ‘’Daar krijg ik echt energie van.’’
Een les voor anderen
Met zijn verhaal wil Jeroen anderen waarschuwen, maar ook hoop geven. “Zo’n beslissing neem je niet zomaar. Neem de tijd, zoek steun en laat je goed informeren. Richt je vizier breed als het gaat om nieuwe initiatieven. Zoek naar kansen. Als ik toen wist wat ik nu weet, had ik het misschien anders gedaan, maar gezien mijn gezondheid was er waarschijnlijk geen andere keuze.’’
Jeroen heeft samen met zijn familie deze keuze gemaakt. Toch is het goed om te weten dat je er niet alleen voor staat. Praat erover met anderen in de directe omgeving of zoek contact met de medewerkers van TABOER. Ze helpen je graag verder.