De jonge melkveehoudster Andrea Vlug (25) in het Friese Arum hoefde er niet lang over na te denken om haar gezicht te lenen aan de campagne ‘Ik kan het zelf (niet meer)’. Ze geeft aan dat echt praten belangrijk is. ”Kletsen over koetjes en kalfjes is vaak een stuk makkelijker dan echt uit te spreken wat je dwars zit,” merkt de jonge onderneemster op.
Sinds 2018 zit ze in maatschap met haar ouders en haar broer Gerrit. Samen houden ze op twee locaties 250 melkkoeien, en op de derde locatie staat het jongvee. In totaal houden ze 200 stuks jongvee en beschikken ze over ruim 200 hectare land. “We hebben geen standaard bedrijf. We zijn extensief, biologisch en melken onze koeien op twee locaties met melkrobots,” somt Andrea op. In de nabij toekomst zal haar vader een stap terug doen en nemen Andrea en Gerrit het stokje over. “Het plan is om het bedrijf op den duur te splitsen, maar wel volop te blijven samenwerken,” merkt de jonge melkveehoudster op.
Andrea studeert op dit moment af aan de Aeres Hogeschool in Dronten, waar zij agrarisch ondernemerschap doet. “Voor de zomer hoop ik mijn scriptie ingeleverd te hebben, zodat ik mij volledig op het bedrijf kan concentreren. De afgelopen tijd is een superdrukke periode geweest. Ik liep fulltime stage en moest daarnaast alle werkzaamheden op het melkveebedrijf doen, zoals de controle van het melkvee op deze locatie en het verzorgen van de kalfjes op beide locaties. Regelmatig sprong mijn vriend even bij op deze locatie. Ik merkte aan mezelf dat het soms echt teveel was”.
De druk van school en omgeving
De combinatie van fulltime stage, afstuderen en het dagelijkse werk op het melkveebedrijf was erg pittig voor Andrea. Uiteindelijk heeft ze het afstuderen vooruitgeschoven in de tijd en het dagelijkse werk op het bedrijf op een lager pitje gezet. “Door corona was de binding met school een stuk minder. Veel medestudenten kwamen niet meer in Dronten en werkten vanuit huis aan hun studie. Het werd steeds lastiger om je te motiveren,” ervaarde Andrea. In deze periode zijn mensen afgehaakt of zijn door een moeilijke tijd gegaan. Het is belangrijk om dat bespreekbaar te maken. “Zo vertelde een medestudente dat zij een burn-out heeft gehad. Ze had te veel hooi op de vork genomen, vertelde ze achteraf. Ook zij werkte, studeerde en liep daarnaast ook nog eens stage. We vonden het knap dat zij dat met ons durfde te delen. En iedereen had juist begrip voor haar.”
‘Wij zijn opgegroeid met schouders eronder en door… Praten over je gevoelens is dan ook erg lastig, zeker als het gaat om zaken die leiden tot irritaties binnen je bedrijf of je familie.’
Andrea Vlug, jonge melkveehoudster in Arum
Vergaderen met familie
Tijdens de opleiding in Dronten heeft Andrea geleerd hoe het anders kan. “In de module bedrijfsovername is er niet alleen aandacht voor de technische en economische kant, maar wordt er ook gekeken naar de zachte kant,’ merkt de jonge melkveehoudster op. Er is ruimte voor vragen rondom je gevoelens met betrekking tot overname, toekomstperspectief, relaties binnen de familie. Samen een bedrijf leiden of ondernemen is niet altijd eenvoudig. “Je werkt samen, maar je viert ook samen een verjaardag. Het is dus belangrijk zaken uit te spreken die je dwars zitten. Aangezien we niet echte praters zijn heb ik voorgesteld om regelmatig te overleggen. Ik plan nu een vergadering en stel een agenda op. Op de eerste vergadering had ik nog een waslijst aan opmerkingen. Nu merk ik dat de lijst korter wordt en er minder kleine irritaties zijn rondom de bedrijfsvoering. En als er problemen zijn maken we het tijdig bespreekbaar en zoeken we een oplossing. Dat voorkomt een hoop stress.”
Nadenken over de toekomst
Als Andrea haar diploma op zak heeft, zal er een nieuw tijdperk aanbreken. “Het plan is om het bedrijf op den duur te splitsen, zodat mijn broer en ik ieder een eigen bedrijf kunnen opbouwen,” zegt Andrea. Om ook in de toekomst een gezinsinkomen te realiseren is Andrea zich er van bewust dat zij er iets naast moet doen. “De tijd is nu heel onzeker wat betreft de mogelijkheden binnen de veehouderij. Onze huisvesting op deze locatie is aan vervanging toe. Op dit moment is het onmogelijk om een financiering te krijgen voor een nieuwe stal. En bovendien weet je niet wat voor soort stal je kan en mag bouwen. Wet – en regelgeving is onduidelijk en biedt weinig perspectief. Zelf onderzoek ik de mogelijkheden op het gebied van verbreding in de vorm van zelf zuivelen, recreatie of educatie. Met dit soort ideeën loop ik nu rond en praat hier met mensen in mijn omgeving over. Door hierover te praten merk ik dat ik niet de enige ben die worstelt met deze onzekerheid”.
Maar een ding is voor Andrea duidelijk: “De basis blijft natuurlijk het biologische melkveebedrijf. In de toekomst wil ik melkveehoudster blijven, want ik vind het fijn om eigen baas te zijn en met mijn koeien om te gaan.”
Ben jij een jonge ondernemer en worstel jij met onzekerheden rondom jouw toekomst en/of bedrijfsovername? Praat erover of neem contact op met TABOER.